Prije desetak i više godina predratni ministar i poratni visokopozicionirani profiter dobacuje u prolazu: „Težak je on najmanje milijardu. Ko? Pa Mile, samo vi mislite da je to pretjerano.“ Na kojeg je Mileta mislio, nije izgovorio, piše portal Žurnal.
Kraj je 2022. godine. Ekonomistica Svetlana Cenić gostuje na N1.
“Dodik je, mislim, najbogatiji čovjek u BiH. Stranci su mu procjenjivali bogatstvo, nisam ja. Nemam te obavještajne podatke, niti svoje ‘pipke’ svugdje. Oni su mu procjenjivali bogatstvo i cifra je tolika da su mi oči ispale. Njegovo bogatstvo mu je, mislim, procijenjeno na 3,5 milijarde KM. Tako kažu oni, ne ja”, navela je tada Cenić.
Ako je ovo istina, onda Dodik bez problema može otplatiti više od pola ukupnog duga Republike Srpske, koji iznosi nešto više od 6 milijardi maraka ili otplatiti ovogodišnja kreditna potraživanja koja dosežu gotovo milijardu maraka. Sasvim sam mogao bi olakšati neizvjesnu ekonomsku situaciju ovog bosanskohercegovačkog entiteta.
Zvanična imovina
Sadržaj zvanične imovine Milorada Dodika, prema uvidu u imovinski karton prijavljenom za opšte izbore 2022. godine koji je objavila N1, nije ni približan kuloarskim navodima.
Dodik je prijavio oko 75.000 maraka godišnjeg prihoda od plate, 100.000 maraka od poljoprivredne djelatnosti te 49.000 od izdavanja vile u Beogradu čiju je vrijednost procjenio na 1,7 miliona KM. Od imovine Dodik je prijavio još stan u Laktašima (80.000 KM), vozilo Golf 8 (50.000) te dionice u Banji Laktaši vrijednosti 505 KM. Kreditno je zadužen za nešto više od 660.000 maraka. Godišnji prihodi supruge navedeni su u iznosu od 45.000 (imanje), a njena imovina sastoji se od dva zemljišta (89.000), poslovnog prostora (100.000) i vozila (30.000KM).
Ruska ambasada na adresi firme
Ruskom biznismenu Rašidu Serdarovu odnosno njegovoj firmi “Comsar Energy Group“ 2013. godine dodjeljena je koncesija za eksploataciju uglja nadomak Termoelektrane. Ugovor je proglašen tajnim, kao što je tajnovito mnogo toga sa ovom firmom registrovanoj na Kipru. Javna je tajna da ovako veliki posao nije mogao biti povjeren bez saglasnosti Milorada Dodika. Registruju se nove firme u Republici Srpskoj: „Comsar energy Trading“, „Comsar Energy Agro“, „Hotel Comsar Rudo“ sve do „Comsar Energy Hidro“. Osnivač posljednje je „Comsar Hydro Holding Ltd“, registrovan na Kipru, u Nikoziji na adresi – ruske ambasade u ovoj državi!
Ambasada Rusije na Južnom Kipru
Posljednjih dana aktuelna je i „Hydro Power Group“. Iako joj je posredni osnivač londonska firma „Dexbridge engineering limited“, sjedište im je na istoj adresi kao firma Serdarova “Comsar energy agro”, a koriste i Comsarov službeni email. Elektroprivreda Republike Srpske uz saglasnost entitetske vlade namjerava da otkupi za 200 miliona KM! Dodikovo obrazloženje da je riječ o “vraćanju suvereniteta u oblasti energetike” suvislo je do trenutka kada se pogledaju negativni poslovni rezultati firme koja nema zaposlenih. Tako će model “profit od ničeg” još jednom biti na djelu.
Prvi milioni
Više od 30 godina Dodikove aktivne političke karijere manje je više je poznato, kao i dio nekadašnjih ličnih poslovnih angažmana. Početne poslove Dodik je imao sa firmom za proizvodnju namještaja, dušeka i jorgana Igokea, no bez nekog finansijskog uspjeha. Došao je rat i vrijeme za unosnu trgovinu. U to doba to je značilo – šverc naftom i cigaretama.
Aprila 1994. godine Dodiku su oduzeta dva šlepera cigareta uvezenih iz Makedonije i to nije bio jedini slučaj. Zastupao je firmu „Vrbas“ koja 1994. godine preko rumunske firme kupuje dizel gorivo vrijednosti oko 4,8 miliona dolara. Tako je, samo po ovom ugovoru, na prodaji nafte građanima Republike Srpske u ratno vrijeme, zaradio milione. Postoje navodi da je od ovog novca Dodik tada kupio stanove u Beogradu. Legendarna vila na Dedinju tek će slijediti.
Srbija, kolijevka profita
Dodikovog imena nema u zvaničnim vlasničkim udjelima, iako ga povezuju sa brojnim firmama i poslovanjem u Srbiji. Beogradska firma Komgrap ilustrativan je primjer.
Dodikov omiljeni, nedavno preminuli poslovni partner Slobodan Stanković, vlasnik firme Integral iz Laktaša platio je 2007. godine većinski udjel u Komgrapu 4,3 miliona eura da bi na kraju preuzeo poslovne prostore na najskupljim lokacijama u Beogradu i imovinu na lokacijama od Srbije do Ukrajine. Postoje procjene da je vrijednost nekretnina Komgrapa bila nekoliko stotina miliona maraka. Tomislav Kostić, tadašnji predsjednik sindikata u Komgrapu je tokom sastanka sa tadašnjim direktorom Agencije za privatizaciju čuo do tada nepoznati podatak.
“Vladislav Cvetković se začudio. Rekao je pred svima, da je, po njegovim saznanjima, većinski vlasnik, odnosno gazda Komgrapa Milorad Dodik, a ne ‘Integral’ Slobodana Stankovića i da on u papirima ima Dodikovo,a ne Stankovićevo ime”, pričao je Kostić.
Zgradu u Novom Sadu stanovnici nazivaju “Dodikova palata”, no zvanično investitor je “Galens invest”, jedna od firmi grupacije Galens. I to nije jedina konekcija poslovanja sa firmama ili oosbama iz Srbije, za koje je šteta išla uglavnom na račun budžeta Republike Srpske, a u korist “nepoznate osobe”. Evo nekoliko primjera konekcije sa srbijanskim tajkunima Draganom Đurićem i Miroslavom Miškovićem.
Miroslav Mišković, Milorad Dodik i Dragan Đurić
Tokom prvog premijerskog mandata 1998. godine Milorad Dodik je odobrio kredit od 750 hiljada KM iz budžeta RS Đurićevom preduzeću “Zekstra rent a car” iz Zemuna, Srbija. (svi dokumenti u posjedu “Žurnala”). Prvi problem je što je riječ o privatnoj firmi iz druge države, tadašnje SR Jugoslavije i sadašnje Srbije jer je “Zekstra” registrovana u Zemunu. “Zekstra” je vratila tek nešto više od 10 posto novca. Dodik, Mišković i Đurić bili su akteri i privatizacija Robne kuće „Boska“ u Banjaluci. Niko nije video privatizacioni ugovor, a prema dostupnim informacijama, plaćena je novcem iz budžeta RS.
To je samo jedan primjer. Bobar banka, Robne rezerve, Farmlend, Grand Trade, Birač, Medicinska elektronika, samo su dijelovi niza korupcijskih afera u kojima su mediji navodili pozadinsku ulogu Milorada Dodika.
Drastičan je primjer poslovnog angažmana „Lutrije RS“ i kiparske firme „Glori“. Direktor Lutrije bio je Dodikov kum Mile Radišić, a ugovor je u stvari bio paravan za izvlačenje miliona novca. Pojedini mediji navodili su da je Dodik kupio kuću na Kipru što je demantovao. Uporedo, njegova kći Gorica izjavljuje da je u ovoj državi pohađala koledž.
Djeca su bogatstvo
Milorad Dodik je ponosni otac jer su mu djeca razvila višemilionski biznis, istina sa pokojim milionom povoljnih kredita, budžetskim i roditeljskim podsticajima. Priča o poslovima djece Milorada Dodika, Igora i Gorice, otvorena je 2009. godine, kada je Investiciono – razvojna banka RS dodijelila kredit od tri miliona maraka firmi “Fruit Eco”, čiji je suvlasnik Igor Dodik, sin Milorada. Dodik je tada kao entitetski premijer bio i predsjednik kreditnog odbora banke.
Firma i dalje posluje i to uspješno. Prema pisanju portala Capital.ba firma je u 2020. godini imala prihode od 1,67 miliona maraka i dobit od 490.000 maraka
Restorani “Agape” Gorice Dodik uglavnom ne posluju loše. Prema zvaničnim podacima portala akta.ba u 2021. imala je prihod od 2,8 miliona te dobit od 158 hiljada maraka. Portal Capital ukazuje i na firme njenog supruga Pavla Ćorovića. Njegove firme „Agro Destil“, „KBV Datacom“ te „Red Box Media“, u kojoj je suvlasnik sa Renatom Radišićem (sina Dodikovog kuma Mileta Radišića), su u 2020. godini obrnule ukupno 1,8 miliona maraka i prijavile dobit od oko 150.000 KM, što je na nivou iz godine prije pandemije.
Evo kako su poslovale firme djece Milorada Dodika
Firma “Global liberty“ iz Laktaša, u vlasništvu Gorice i Igora Dodika, nije se proslavila poslovanjem. Nakon što su 2020. imali prihod od 173.000 KM i dobit od 93.000 KM, godinu 2012. završili su „u minusu“ od 77.000 maraka. Da im olakša gubitak potrudile su se institucije RS. “Global liberty“ je prošle godine dobila podsticaje u iznosu od 26.889 maraka, iz agrarnog budžeta te Kompezacionog fonda. Poticaje iz istih izvora je dobila i firma „Fruit eco“ koja je u suvlasništvu Igora Dodika i to 182.000 maraka. „Agro voće“ u vlasništvu Gorice Dodik, je dobilo podsticajne iznose od oko 102.000 maraka.
Naravno, u legendu je ušla priča o pravoj ulozi Igora Dodika u firmi Prointer. On i Milorad Dodik negiraju bilo kakvu povezanost za vlasničkom strukturom, no ostaje činjenica da je Prointer neprikosnoveni tenderski šampion sa svojim „konsultantom“ (što je javno priznao otac Dodik) Igorom Dodikom.
Kada nema Rusa i Kinezi su dobrodošli
Posebna priča jesu Dodikove relacije sa Rusijom i tamošnjim tajkunima, od privatizacije Rafinerije Brod do prodaje obveznica Republike Srpske.
Kako su poslovi sa Rusijom i Rusima u posljednje vrijeme u zastoju, Republika Srpska, čitaj Milorad Dodik, se sve više okreću prema partnerima iz Kine, sklapajući brojne ugovore za izgradnju infrastrukture i energetskih objekata. Država Kina nije baš transparetna pri sklapanju poslova, što ovdašnjim vlastodršcima odgovara.
Poznato je da je korupcija u Kini strogo kažnjiva, no postoje izuzeci – nije kažnjivo ukoliko je u korist države. Iako je tržište BiH gotovo minorno u odnosu na cjelokupan posao, ono zbog podložnosti korupciji može biti, a mnogima i jeste, zanimljivo.
Podsjetimo i na izgradnju zgrade Vlade RS u Banja Luci, RTV doma te autoputa Banjaluka-Gradiška. Prema izvještaju SIPA-e Milorad Dodik, Slobodan Stanković i još 13 osoba osumnjičeni su da su prali novac i vršili poreske utaje uz imovinsku koristi u iznosu od oko 115 miliona KM. Podsjetimo, nabavljane su korpe za smeće i pepeljare u vrijednosti većoj od hiljadu maraka, što je mali ali ilustrativan detalj kako se trošio novac. Plaćane su fiktivne narudžbe na račune u inostranstvu milionske vrijednosti.
Koliko god mu se prividno suprotstavljao, Milorad Dodik u stvari cijeni ovakvo bosanskohercegovačko pravosuđe jer nisu niti jednu istragu, a naročito one finansijske prirode, doveli do kraja.
Navedeno i još mnogo toga, za one koje su propustili, pogledajte u Žurnalovom filmu „Svi Dodikovi prsti – Od laktaškog švercera do ruskog tajkuna“.
