Put od dovišta na Svatovcu vodi prema Treštenici. Iz pravca Treštenice, iz mahale Hamzići, počinje uspon prema brdu koje se naziva Dovište. Dovište se nalazi između dva brda koja se nazivaju Velike i Male Srnice. Dovište je dominantno uzvišenje i sa njega se pruža divan pogled prema Tuzli, Modračkom jezeru, ostalim brdima i svuda naokolo. Lokalitet sam posjetio 14. jula 2017. godine sa Ešefom Mukanovićem, mojim sinom Abdulahom i Ešefom Smajlovićem iz Treštenice koji nam je pomogao u identifikaciji lokacije Dovišta. Prema kazivanju Ešefa Smajlovića, njegov komšija Rasim Zukić iz Treštenice je kao dječak, na dan dove, zajedno sa djecom iz mekteba u svečanoj povorci uz efendiju, kretao na Dovište gdje se okupljao svijet iz brojnih krajeva. Na Dovištu bi se klanjao namaz, proučila dova, održao pripremljeni program uz odgovarajuća predavanja vaiza.
Svud uokolo Dovišta nalazi se lokalitet poznat pod imenom Mrko Greblje. Ta činjenica je od posebne važnosti jer govori o starosti ovoga dovišta koje seže u razdoblje srednjevjekovlja. Naime, Muhamed Hadžijahić je primijetio da su stara molitvišta (kasnije dovišta) situirana na posebnim mjestima sa stećcima i starim islamskim grobljima (grebljima) sa nišanima iz perioda fetha i prvih decenija prihvatanja islama. Tokom naše posjete Dovištu, saznao sam da se okolo Dovišta, na njegovim padinama, još uvijek mogu vidjeti stari nišani nepoznatog porijekla.
U ciklusu jurjevskih dova, trećeg utorka po Jurjevu, održavala se dova na Dovištu. Ciklus jurjevskih dova (utorkovača) u kojima su se obavljale dove pod vedrim nebom započinjao je svake godine o Jurjevu i trajao do Aliđuna, a ponegdje i poslije Aliđuna Dova na Dovištu bila je značajan događaj mjesnog i okolnog stanovništva te je praćena uz veliko oduševljenje. Dove pod vedrim nebom prihvatila je i ulema te su na dovama održavani prigodni vazovi. Vazove su držali: Hafiz Salih-ef. Sivčević (upravitelj Behrambegove medrese u Tuzli), Salih-ef. Kamberović, Adem-ef. Žabić, Hafiz Salih-ef. Suljić, hodža Treštenica, hafiz Musić iz Đurđevika, Ahmed Refik Žabić, kadija Redžep-ef. Muminhodžić, Omer-ef. Taletović i drugi.
Početno mjesto okupljanja na ovo dovište bilo je kod svakog mektebi-ibtedaije u svakom okolnom mjestu odakle se polazilo na dovu. Do Dovišta se išlo na konjima ili pješke. Svi su se trudili da povorke koje su se formirale kod mekteba imaju što svečaniji izgled. Pored djece iz mekteba, sa lijeve strane, išao je njihov mualim. Za njima je išla ulema a zatim i ostali hodočasnici. Putem do dovišta se recitovala kasida, Lutfi-dova, učili tekbiri i salavati. Kasida se recitovala bejt po bejt, a povorka bi iza svakog dvostiha u jedan glas uzvikivala amin!. Nakon pet bejtova učio bi se tekbir i salavati. Na Dovište bi trebalo stići oko jedanaest sati, da bi se hodočasnici okrijepili i pripremili za podne-namaz. Oni ljudi koji bi na Dovište stigli ranije prije svečanih povorki, iz poštovanja bi ustali i dočekivali povorke. Prilikom dolaska na Dovište jedan od učenika bi proučio ašere iz Kur’ana a muallimi bi proučili dovu. Svi prisutni bi digli ruke i učili amin. Nakon klanjanja podne –namaza održao bi se prikladan vaz. Poslije toga dova bi bila završena, mještani bi obično ugostili goste a nerijetko bi nastupilo i druženje naroda. Tradicija održavanja dova je prekinuta poslije Drugog svjetskog rata.
(Bilješke: Pomoć u identifikaciji lokacije Dovišta pružio mi je Ešef Smajlović (rođen, 1961. godine), a njemu je precizne podatke dao Rasim Zukić iz Treštenice (star oko 80 godina), op. aut.
Munisa Kovačević je ime groblja zabilježila kao Mrko ili Kaursko groblje. Vidjeti: Munisa Kovačević, Stare nekropole na području općine Banovići, 139-145. Baština sjeveroistočne Bosne, JU Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog nasljeđa Tuzlanskog kantona, Tuzla 2010., 143.
M. Hj. (Muhamed Hadžijahić), Još jedno bogumilsko-islamsko kultno mjesto, 257-274., Glasnik, Vrhovno islamsko starješinstvo u SFRJ, broj 3., maj-juni, godina XLIV, Sarajevo 1981., 261., 265., 274.
Hifzija Suljkić, Islamska baština u Bosni i Hercegovini i njenoj okolini, knjiga 2., BMG Bosanska medijska grupa, Medžlis IZ Zvornik, Tuzla 2007., 536-538.) /dr. sc. Suadin Strašević/
Na naslovnoj fotografiji: Zadnji stećci i prvi nišani
